Autyzm dieta – jaka powinna być?
👉 Szacuje się, że nawet 45% dzieci z objawami ze spektrum autyzmu ma również objawy ze strony układu pokarmowego takie jak ból brzucha, biegunki, wzdęcia, zaparcia itp. Nic więc dziwnego, że dieta w autyzmie stanowi obiekt szczególnego zainteresowania zarówno rodziców jak i specjalistów. W tym artykule postaramy się przedstawić najważniejsze informacje na temat żywienia pacjentów z objawami autyzmu. Powiemy m.in jaka dieta w autyzmie jest najczęściej stosowana, jak ją odpowiednio zbilansować oraz które teorie dotyczące odżywiania nie mają pokrycia w badaniach naukowych.
Zapraszamy do umówienia się na niezobowiązującą rozmowę z naszym specjalistą dotyczącą badań WES:
Dieta a autyzm – jaki jest obecny stan wiedzy?
🍎 Pomimo prowadzonych badań w tej chwili nie ma jednoznacznych dowodów, które potwierdzałyby tezę, że u dzieci z autyzmem warto stosować np. dietę bezmleczną czy bezglutenową co jest obecnie dość często stosowane. Oczywiście mowa o tych dzieciach z objawami autystycznymi, u których nie występują dodatkowo nietolerancje pokarmowe na te składniki np. celiakia czy alergia na pszenicę albo nietolerancja laktozy. ❗ 🥖 W przypadku dziecka z objawami nietolerancji dieta eliminacyjna jest jak najbardziej wskazana.
🍎 Skąd więc przeświadczenie o skuteczności leczenia autyzmu dietą? Faktem jest, że dziecko, które ma zaburzenia ze strony układu pokarmowego (a jak pokazują badania dotyczy to nawet 40% dzieci autystycznych) gorzej funkcjonuje również na innych płaszczyznach. U takiego dziecka mogą nasilać się problemy behawioralne w tym zaburzenia emocjonalne i lęk czy też problemy ze snem. Dlatego zastosowanie diety, która spowoduje, że te problemy ze strony układu pokarmowego będą mniej nasilone faktycznie pośrednio wpływa na poprawę ogólnego funkcjonowania dziecka autystycznego.
Inną sytuacją jest występowanie u dziecka choroby metabolicznej. Objawy tej choroby mogą przypominać właśnie objawy autystyczne stąd też choroba metaboliczna będąca ich bezpośrednim źródłem często przez długi czas pozostaje w ukryciu. ❗ W przypadku występowania u dziecka choroby metabolicznej zastosowanie leczenia dietetycznego nie tylko poprawi ogólne funkcjonowanie pacjenta ale też sprawi, że problem nie będzie się pogłębiał a niektóre objawy mogą się nawet cofnąć.
Przeczytaj więcej: Autyzm badania metaboliczne
Dieta w autyzmie – 3X BEZ – glutenu, mleka i cukru
Choć tak zwana dieta 3x BEZ jest dość często stosowana u dzieci autystycznych, to specjaliści podkreślają, że żadna dieta eliminacyjna bez istniejących medycznych wskazań nie stanowi wsparcia pacjenta z autyzmem. Co więcej może ona przyczynić się do zagrożenia zdrowia somatycznego i psychicznego. Może spowodować niedobory pokarmowe, obniżoną odporność, poczucie wykluczenia dziecka z grupy rówieśniczej a nawet w niektórych przypadkach być odbierana przez pacjenta jako forma przemocy.
Dieta eliminacyjna ma oczywiście swój terapeutyczny wymiar wtedy, gdy istnieją wskazania medyczne do jej zastosowania. Dlatego też opisywane przypadki osób, którym dieta pomogła mogą być jak najbardziej prawdziwe. Jeśli dziecko cierpi na celiakię ale nie była ona do tej pory zdiagnozowana i nagle rodzic wprowadza dietę bezglutenową to faktycznie prawdopodobnie nastąpi u dziecka duża poprawa jakości życia. Podobnie np. gdy pacjent ma nietolerancję laktozy. Stosowanie takich diet „na próbę” nie jest jednak dobrym rozwiązaniem. Dużo większą skutecznością cechuje się przeprowadzenie odpowiednich badań.
Dieta dla dzieci autystycznych – jak się do niej przygotować?
Jeśli planujemy dietę bezglutenową lub bezmleczną przede wszystkim po pierwsze powinniśmy wykluczyć celiakię czy nietolerancję laktozy wtedy, kiedy dziecko jeszcze jest na normalnej diecie. Druga ważna kwestia to zadbanie o odpowiednie zbilansowanie tej diety. 🥛 Niestety dzieci stosujące dietę bezmleczną bardzo często mają niedobory wapnia. Podobnie rzecz ma się u dzieci stosujących dietę bezglutenową, gdzie niedobory pokarmowe również są bardzo powszechne.
Podejrzewając nietolerancję glutenu czy laktozy można wykonać badana genetyczne dziecka, które pokażą, czy dziecko ma do nich predyspozycje. Jeśli badanie genetyczne nie wykaże genów powiązanych z celiakią rodzic wie, że jego dziecko nie tylko obecnie nie choruje na celiakię ale też w przyszłości również na nią nie zachoruje. Co ważne tego typu badania można przeprowadzić z wymazu z policzka. Jest to więc dla dziecka bezbolesne i nieinwazyjne.
Dieta dla dzieci z autyzmem i chorobą metaboliczną
👉 Jedną z przyczyn autyzmu są wrodzone choroby metaboliczne. W przypadku takiej choroby dziecko nie przyswaja prawidłowo substancji pochodzących z pożywienia. W wyniku tego dochodzi do uszkodzenia układu nerwowego. Takie choroby bardzo często przez długi czas nie dają objawów, a pierwszymi objawami mogą być właśnie zaburzenia rozwoju intelektualnego i emocjonalnego.
❗ „Pojawienie się cech autystycznych u początkowo dobrze rozwijającego się niemowlęcia, bez jednoznacznych czynników prowokujących, powinno nasunąć każdorazowo podejrzenie i stać się wręcz wiodącym w ukierunkowaniu diagnostycznym na jeden z wrodzonych błędów metabolizmu.”[3]
Choroby metaboliczne u dzieci według danych literaturowych są przyczyną około 3-5% przypadków autyzmu. Można byłoby powiedzieć, że to tylko 3-5%. Jednak w przypadku tych kilku procent dzieci wykrycie choroby i wprowadzenie odpowiedniej diety i suplementacji może zahamować dalsze postępowanie objawów autystycznych, a nawet niektóre z nich cofnąć (im szybciej nastąpi diagnoza, tym lepsze rokowania dla dziecka).
Dieta w autyzmie powinna być dobrze zbilansowana
🥗 Dzieci z objawami autystycznymi częściej niż ich rówieśnicy maja tak zwany wybiórczy apetyt. Co to oznacza? W praktyce wiąże się to z wykluczeniem z jadłospisu wielu pokarmów, które potencjalnie mogą dostarczyć dziecku cennych witamin i mikroelementów. Dla dziecka autystycznego ważny jest kształt produkty, jego konsystencja, zapach i oczywiście smak. Wszystkie te cechy mogą spowodować, że dziecko odmówi zjedzenia danego posiłku. Z tego powodu dzieci autystyczne są bardziej narażone na rozwój zaburzeń odżywiania i niedoborów pokarmowych – paradoksalnie pomimo statystycznie wyższego wskaźnika BMI w porównaniu ze zdrowymi rówieśnikami. Szczególnie niebezpieczne jest ryzyko niedoboru wapnia. Należy jednak również zadbać, aby dieta dziecka z autyzmem zawierała odpowiednią podaż tłuszczów, białek i węglowodanów.
Dieta dziecka z autyzmem – na co jeszcze zwrócić uwagę
👉 Problemem jest również fakt, że rodzice dzieci z autyzmem bardzo często stosują na własną rękę wiele suplementów, nad którymi często sami nie mają kontroli. Stosowanie suplementów diety przy jednoczesnym braku kontroli poziomów danych witamin i mikroelementów w organizmie może wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Dlatego podstawą powinna być zawsze odpowiednio dobrana dieta dziecka z autyzmem. Stosowane suplementy są bardzo kosztowne, a środki te można przeznaczyć na pomoc dietetyka potrafiącego stworzyć taki jadłospis, że dieta w autyzmie może być dla dziecka smaczna i jednocześnie zdrowa.
Oferujemy trzy rodzaje badań WES:
Badanie WES STANDARD, BADANIE WES PREMIUM oraz badanie WES COMPLEX. Jaka jest różnica między tymi badaniami?
👉 Standardowe badanie WES analizuje najlepiej poznaną część DNA pacjenta, czyli eksony. Poszukuje w nich niebezpiecznych zmian, które będzie można uznać za przyczynę objawów. Badanie WES jest bardzo precyzyjne – każdy gen jest sprawdzany kilkadziesiąt razy, aby mieć pewność co do jego budowy. Dzięki temu wynik jest wartościowy dla lekarza genetyka, który na jego podstawie może podstawić diagnozę danej choroby i zadecydować o dalszym leczeniu.
👉Badania WES PREMIUM oraz WES COMPLEX to badanie WES o rozszerzonym zakresie. Oprócz zmian w eksonach sprawdza dodatkowo zmiany w intronach.
Analiza dotyczy tylko tych zmian w intronach, których działanie jest dobrze poznane, opisane i mogą mieć znaczenie dla diagnozy pacjenta. Pomija się natomiast części intronów, których działania nauka na razie nie potrafi zinterpretować – takie informacje wprowadziłyby jedynie zamieszanie i utrudniły postawienie rozpoznania.
👉Badanie WES COMPLEX to innowacja na rynku badań diagnostycznych. Jest to pierwsze dostępne w Polsce badanie o podejściu tzw. multiomicznym. W trakcie jednej analizy, z jednej pobranej próbki wykonywane jest zarówno bardzo szerokie badanie WES oraz kariotyp molekularny (mikromacierze), a w przypadku wykrycia nieprawidłowości w genach, które mogą odpowiadać za chorobę metaboliczną przeprowadzane jest również badanie biochemiczne. To badanie z kolei umożliwia określenie, czy choroba metaboliczna „jest aktywna” i jak bardzo jest zaawansowana. Widzimy to po poziomie metabolitów we krwi pacjenta.
👉 Bardzo ważnym aspektem podczas wyboru badania WES są certyfikaty, które posiada laboratorium wykonujące analizy. Dlaczego certyfikaty są tak istotne? Ponieważ świadczą o tym, że laboratorium stosuje procedury i wyśrubowane standardy, które zapewniają wiarygodność wyników. Dla pacjenta oznacza to po prostu pewność diagnozy i to, że nic nie zostało przeoczone.
Przeczytaj więcej o istotności certyfikatów oraz na jakie zwrócić uwagę na stronie: https://badamydzieci.pl/porady/certyfikaty-badanie-wes/
Możesz umówić pobranie korzystając z formularza on-line Rejestracja 24h/dobę
💻 Zamów badanie on-line (oddzwonimy do Ciebie w celu umówienia dogodnego terminu pobrania próbki – u Ciebie w domu!🏠):
Badania WES:
Pozostałe badania możliwe do wykonania w diagnostyce przyczyn autyzmu:
W leczeniu dzieci z objawami autyzmu szerokie zastosowanie ma marihuana lecznicza. Badania naukowe wykazują, iż przyjmowanie preparatów z medyczną marihuaną mocno poprawia codzienne funkcjonowanie dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Marihuana lecznicza umożliwia zredukowanie objawów neurologicznych. Poprawa została zaobserwowana również odnośnie drgawek u dzieci i tików. Pozwala ona także na zminimalizowanie u małego pacjenta wahania nastrojów (zmniejszona ilość ataków gniewu) oraz zwiększenie komfortu codziennego funkcjonowania (np. znacząca poprawa jakości snu).
Przeczytaj więcej o marihuanie leczniczej.
Aby zadbać o bezpieczeństwo stosowania marihuany warto przeprowadzić badania, które pozwalają sprawdzić czy dziecko posiada gen odpowiedzialny za zwiększenie lub zmniejszenie wrażliwości na ten lek.
Najczęściej zadawane pytania
Czasami choroba jeszcze nie jest na tyle aktywna, aby badania biochemiczne pokazały wymierny wynik. Należy również sprawdzić ile chorób metabolicznych w taki sposób zostało wykluczonych. Badanie genetyczne (w sytuacji chorób metabolicznych – badanie WES) jest badaniem rozstrzygającym – sprawdza wszystkie rodzaje tych zaburzeń i pokazuje przyczynę – uszkodzony gen, z którym dziecko przyszło na świat.
Najszerszym badaniem w tym kierunku jest badanie WES (całego egzomu) i to właśnie ono może być w takiej sytuacji badaniem rozstrzygającym. Genów, które mogą odpowiadać za zaburzenia ze spektrum autyzmu jest kilka tysięcy i wszystkie one sprawdzane są w badaniu WES.
Będzie wiadomo jakie parametry z krwi dziecko powinno mieć regularnie sprawdzane, a także jakie badania obrazowe powinny zostać wykonane (dotyczące różnych narządów, które mogą być zagrożone w przebiegu wykrytego schorzenia genetycznego). Specjalista będzie mógł wdrożyć ukierunkowane leczenie i postępowanie.
Będzie można lepiej przewidzieć dalszy rozwój dziecka i postęp lub zahamowanie choroby. Rodzice będą mogli poszukać specjalistycznego wsparcia Fundacji lub Stowarzyszeń, a także innych rodziców z dziećmi, które cierpią na to samo zaburzenie.
Taka konsultacja może zostać przeprowadzona z rodzicem lub lekarzem prowadzącym (np. pediatrą, neurologiem).
Nie można więc wykluczyć genetycznego podłoża autyzmu tylko na podstawie faktu, że do tej pory ta choroba nie objawiała się w rodzinie. Nie wyklucza to też ryzyka, ze wadliwe geny zostaną przekazane kolejnemu pokoleniu.
- WES COMPLEX
- WES PREMIUM
- WES STANDARD
- BADANIE MIKROMACIERZY
- BADANIE FRAX
WES COMPLEX: sucha kropla krwi
WES PREMIUM: sucha kropla krwi, wymaz z policzka, krew żylna
WES STANDARD: sucha kropla krwi, wymaz z policzka, krew żylna
BADANIE MIKROMACIERZY: krew żylna
BADANIE FRAX: krew żylna
WES COMPLEX: sucha kropla krwi
WES PREMIUM: sucha kropla krwi, wymaz z policzka, krew żylna
WES STANDARD: sucha kropla krwi, wymaz z policzka, krew żylna
BADANIE MIKROMACIERZY: krew żylna
BADANIE FRAX: krew żylna
Pobranie krwi jest bezpieczne. Natomiast w niektórych przypadkach w miejscu pobrania krwi (wkłucia) może powstać krwiak, bardzo rzadko może dojść do uszkodzenia nerwów.
Możliwe, że w trakcie pobrania krwi konieczne będzie przytrzymanie dziecka. U dzieci, u których niemożliwe będzie pobranie krwi z żyły odłokciowej, możliwe jest wkłucie się w nietypowe miejsca (u dzieci jest to częsta główka). Może się również zdarzyć, że zajdzie potrzeba kilkukrotnego wkłucia. Jest to standardowa procedura w przypadku pobrań krwi u dzieci i nie należy się tym niepokoić.
Nasze pobrania organizujemy jedynie z personelem medycznym, który ma doświadczenie w pobieraniu krwi u dzieci i noworodków. Osoba pobierająca krew zawsze stara się to zrobić w sposób jak najbardziej komfortowy i przyjazny dla małego pacjenta. Ilość krwi do badania nie jest duża, dlatego najczęściej pobranie przebiega bardzo sprawnie i bezproblemowo.
Pielęgniarki, które współpracują z nami przestrzegają wszelkich zasad bezpieczeństwa i higieny, a zestaw do pobrania próbki jest sterylny i bezpieczny dla dziecka!
Przeczytaj także:
- Szczepienia przeciwwskazania – jakie mogą być?
- Dziecko ciągle choruje – co zrobić?
- Badania genetyczne WES
- Badanie FRAX
- Padaczka u dziecka