Dieta dla dzieci z autyzmem – jaka powinna być?

dieta dla dzieci z autyzmem

👉 Szacuje się, że nawet 45% dzieci z objawami autyzmu ma również objawy ze strony układu pokarmowego i problemy gastryczne  takie jak bóle brzucha, biegunki, wzdęcia, zaparcia .

Nic więc dziwnego, że dieta dla dzieci z autyzmem jest bardzo ważnym zagadnieniem zarówno dla rodziców jak i specjalistów. Jakie są najważniejsze założenia dotyczące  żywienia pacjentów z objawami autyzmu? Jaka dieta w autyzmie jest najczęściej stosowana oraz które teorie dotyczące odżywiania nie mają pokrycia w doniesieniach naukowych?

Najważniejsze informacje:

  1. Dieta a autyzm – jaki jest obecny stan wiedzy?
  2. Dieta w autyzmie 3x BEZ – glutenu, mleka, cukru
  3. Autyzm – czy choroba metaboliczna?
  4. Dieta w autyzmie powinna być dobrze zbilansowana
  5. Najczęściej zadawane pytania

Dieta dziecka z autyzmem – jaki jest obecny stan wiedzy?

🍎 Często stosowanymi dietą dzieci autystycznych jest unikanie laktozy i glutenu. Pomimo prowadzonych badań w tej chwili nie ma jednoznacznych dowodów, które potwierdzałyby słuszność takiej diety eliminacyjnej. Oczywiście dotyczy to tych dzieci z objawami autyzmu, u których nie stwierdzono nietolerancji pokarmowych na te składniki (np. celiakii).

dieta dla dzieci z autyzmem

❗ 🥖 W przypadku dziecka z diagnozą nietolerancji pokarmowej dieta eliminacyjna jest jak najbardziej wskazana. Taka diagnoza musi być jednak poparta odpowiednimi badaniami, np. badaniami genetycznymi.

🍎 Skąd więc doniesienia o skuteczności leczenia autyzmu dietą eliminacyjną? Dziecko, które ma zaburzenia ze strony układu pokarmowego (a jak pokazują badania dotyczy to nawet bardzo wielu dzieci z objawami autyzmu – nawet 40%) gorzej funkcjonuje również na innych płaszczyznach. Mogą więc nasilać się problemy z zachowaniem, rozwojem emocjonalnym, czy też zaburzenia snu. Dlatego zastosowanie diety, która spowoduje, że te dolegliwości ze strony układu pokarmowego będą mniej nasilone faktycznie może wpłynąć na poprawę ogólnego stanu zdrowia dziecka autystycznego.

Inną kwestią jest występowanie u dziecka choroby metabolicznej. Wrodzone choroby metaboliczne mogą powodować również zaburzenia rozwoju intelektualnego, w tym objawy autystyczne. Ze względu na to że takie objawy są niespecyficzne, wrodzone choroby metaboliczne często długo pozostają niezdiagnozowane

W przypadku występowania u dziecka choroby metabolicznej, podstawą leczenia jest indywidualna, ścisła dieta. Taka dieta musi być stosowana przez całe życie – opiera się na wykluczeniu danych składników lub wprowadzeniu suplementacji. Aby dostosować odpowiednią dietę dziecka autystycznego z chorobą metaboliczną  konieczna jest pewna diagnoza i wiedza na jaki konkretnie rodzaj choroby metabolicznej cierpi dziecko. A ilość chorób metabolicznych jest ogromna.

👉 Do tej pory wyróżniono ich około 600. Każda z nich wymaga niego innego postępowanie dietetycznego. Stosowanie diety w przebiegu choroby metabolicznej może cofnąć niektóre z objawów, poprawić funkcjonowanie dziecka, ale także zapobiec poważnym powikłaniom w przyszłości.

Przeczytaj więcej: Autyzm badania metaboliczne

Dieta dla dzieci autystycznych – '3X BEZ: glutenu, mleka i cukru’Dieta dla dzieci autystycznych

Choć tak zwana popularna dieta dziecka z autyzmem, zwana '3x BEZ’ jest dość często stosowana, to specjaliści podkreślają, że żadna dieta eliminacyjna bez istniejących medycznych wskazań nie stanowi podstawy leczenia pacjenta z autyzmem. Niestety, stosowana bez wyraźnych wskazań może spowodować zagrożenia zdrowia fizycznego i psychicznego. Może dojść do niedoborów pokarmowych, czy obniżenia odporności.

Dieta eliminacyjna jest oczywiście działaniem terapeutycznym wtedy, gdy istnieją jasne wskazania medyczne do jej zastosowania, podparte odpowiednimi badaniami. Dlatego też opisywane przypadki osób, którym dieta pomogła mogą być jak najbardziej prawdziwe.

👉 Jeśli na przykład dziecko cierpi na celiakię ale nie była ona do tej pory zdiagnozowana i nagle rodzic wprowadza dietę bezglutenową to faktycznie prawdopodobnie nastąpi u dziecka duża poprawa stanu zdrowia. Podobnie np. gdy pacjent ma nietolerancję laktozy, czy fruktozy. Stosowanie takich diet „eksperymentalnie” nie jest jednak odpowiedzialne.

👉 Jeśli planujemy dietę u dziecka z autyzmem z wykluczeniem glutenu, mleka, czy fruktozy (cukru) przede wszystkim p powinniśmy wykonać badania w celu wykluczenia celiakii, nietolerancji laktozy, czy wrodzonych chorób metabolicznych. Takie badania wykonuje się kiedy dziecko jeszcze jest na normalnej diecie.

👉 Druga ważna kwestia to zadbanie o odpowiednie zbilansowanie eliminacyjnej diety dziecka autystycznego. 🥛 Niestety dzieci stosujące dietę bezmleczną bardzo często mają niedobory wapnia. Podobnie rzecz ma się u dzieci stosujących dietę bezglutenową, gdzie niedobory pokarmowe również są bardzo powszechne.dieta dla dziecka z autyzmem

Podejrzewając nietolerancję glutenu, laktozy czy chorób metabolicznych można wykonać badania genetyczne dziecka, które pokażą, czy dziecko ma do nich predyspozycje. Jeśli badanie genetyczne dziecka autystycznego nie wykaże genów powiązanych z celiakią rodzic wie, że jego dziecko nie tylko obecnie nie choruje na celiakię ale też w przyszłości również na nią nie zachoruje. Co ważne tego typu badania można przeprowadzić z wymazu z policzka.

Jakie badania genetyczne dziecka możesz wykonać? Skontaktuj się z nami:

Dieta dzieci autystycznych – upewnij się czy to choroba metaboliczna

👉 Jedną z przyczyn autyzmuwrodzone choroby metaboliczne u dzieci (wrodzone wady metabolizmu). W przypadku takiej choroby dziecko nie przetwarza prawidłowo substancji pochodzących z jedzenia. W efekcie  dochodzi do uszkodzenia układu nerwowego i mózgu. Wrodzone choroby metaboliczne bardzo często przez długi czas nie dają żadnych specyficznych objawów, a pierwszymi objawami mogą być właśnie zaburzenia rozwoju intelektualnego i objaw ze spektrum autyzmu.dieta dziecka autystycznego

❗ „Pojawienie się cech autystycznych u początkowo dobrze rozwijającego się niemowlęcia, bez jednoznacznych czynników prowokujących, powinno nasunąć każdorazowo podejrzenie i stać się wręcz wiodącym w ukierunkowaniu diagnostycznym na jeden z wrodzonych błędów metabolizmu.”[3]

Choroby metaboliczne u dzieci według danych literaturowych są przyczyną około 3-5% przypadków autyzmu. Można byłoby powiedzieć, że to tylko 3-5%. Jednak w przypadku tych kilku procent dzieci wykrycie choroby i wprowadzenie odpowiedniej diety i suplementacji to szansa na uratowanie zdrowia, dalszego rozwoju, a w niektórych przypadkach nawet życia.

Dieta dziecka z autyzmem powinna być dobrze zbilansowana 

🥗 Dzieci z objawami autystycznymi częściej niż ich rówieśnicy cierpią na tzw. wybiórczość pokarmową.  Oznacza to, że dziecko może wykluczyć z codziennej diety wiele rodzajów pokarmów, które są bardzo cenne ze względu na zawartość witamin i mikroelementów. Dla dziecka autystycznego ważny jest kształt produktu, jego konsystencja, zapach i oczywiście smak. Wszystkie te aspekty mogą być nieakceptowane przez dziecka co kończy się odmową zjedzenia danego posiłku. Z tego powodu dzieci z objawami autyzmu są bardziej narażone na rozwój zaburzeń odżywiania i groźnych  niedoborów pokarmowych. Szczególnie niebezpieczny jest niedobór wapnia. Dieta dziecka z autyzmem powinna zawierać odpowiednią podaż tłuszczów, białek i węglowodanów.

👉 Rodzice dzieci z autyzmem nie powinni stosować na własną rękę suplementów, o których działaniu nie mają pełnej wiedzy od lekarza prowadzącego. Stosowanie dodatkowej suplementacji  przy jednoczesnym braku kontroli poziomów danych witamin i mikroelementów w organizmie dziecka może wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Dlatego podstawą diety dla dziecka autystycznego powinno być odpowiednie zbilansowanie składników odżywczych. Stosowane suplementy są bardzo kosztowne, a środki te można przeznaczyć na pomoc profesjonalnego dietetyka klinicznego  potrafiącego stworzyć taki jadłospis, że dieta w autyzmie może być dla dziecka smaczna i jednocześnie zdrowa.

💻 Zamów badanie on-line (oddzwonimy do Ciebie w celu umówienia dogodnego terminu pobrania próbki – u Ciebie w domu!🏠):

leczenie autyzmuleczenie autyzmuautyzm leczenieleczenie autyzmuautyzm jak leczyćautyzm jak leczyćmetody leczenia autyzmumetody leczenia autyzmuleczenie autyzmu u dziecileczenie autyzmu u dzieci

💙 ❓ Najczęściej zadawane pytania:

🏠 Gdzie można wykonać badanie genetyczne na autyzm?
Próbkę do badania (krew żylną) może pobrać pielęgniarka mobilna w domu pacjenta.

👉 😷 Pielęgniarki, które współpracują z nami przestrzegają wszelkich zasad higieny, a zestaw do pobrania próbki jest sterylny i bezpieczny dla dziecka! 😷 OPCJA REKOMENDOWANA W TRAKCIE EPIDEMII.

😷 Każda pielęgniarka mobilna jest przez nas wyposażona w jednorazową maseczkę i rękawiczki!😷 

Możesz też umówić wizytę w placówce medycznej.
Umów wizytę domową lub wizytę w placówce: formularz on-line Rejestracja 24 h/dobę

👉 Moje dziecko miało wykonywane badania metaboliczne w szpitalu/poradni metabolicznej. Czy to wystarczy?
W takiej sytuacji należy poznać dokładny zakres tych badań. Jest około 600 poznanych rodzajów chorób metabolicznych. Badania metaboliczne wykonywane standardowo w ramach NFZ to badania biochemiczne. Sprawdzają one nie geny (przyczyny tych zaburzeń), a konkretne substancje we krwi. Ich podwyższony lub obniżony poziom może (ale nie musi) świadczyć o chorobie metabolicznej.

❗ Czasami choroba jeszcze nie jest na tyle aktywna, aby badania biochemiczne pokazały wymierny wynik. Należy również sprawdzić ile chorób metabolicznych w taki sposób zostało wykluczonych. Badanie genetyczne (w sytuacji chorób metabolicznych – badanie WES) jest badaniem rozstrzygającym – sprawdza wszystkie rodzaje tych zaburzeń i pokazuje przyczynę – uszkodzony gen, z którym dziecko przyszło na świat.

👉 Co konkretnie da mi wynik badania genetycznego w kierunku autyzmu?
W zależności od wybranego badania lub pakietu badań, wynik będzie pokazywał (lub wykluczy) możliwe przyczyny genetyczne zaburzeń dziecka. Wykonanie badania genetycznego daje szansę na:

  • zyskanie pewnej wiedzy z jakim naprawdę zaburzeniem mamy do czynienia
  • wprowadzenie odpowiedniego leczenia objawowego i terapii
  • wprowadzenie odpowiedniej diety (jeśli przyczyną zaburzeń są choroby metaboliczne)
  • przewidzenie w jakim kierunku zaburzenia mogą się rozwijać w przyszłości lub czy jest szansa na ich zatrzymanie
  • oszacowanie, czy podobne zaburzenia mogą wystąpić u rodzeństwa małego pacjenta

📲 Wynik będzie zinterpretowany przez lekarza genetyka pediatrę, dzięki czemu rodzice nie będą mieli wątpliwości co do jego znaczenia. Zostaną także poinformowani jak powinno przebiegać dalsze postępowanie z dzieckiem.

Dr. n. med. Magdalena Anna Janeczko

Dr. n. med. Magdalena Anna Janeczko

specjalista pediatra, genetyk

Wyniki naszych badań są omawiane (bezpłatnie) przez naszego specjalistę – lekarza genetyka i pediatrę. Dzięki temu mają Państwo pewność, że rezultat badania będzie dla Państwa zrozumiały. Dodatkowo lekarz może wydać dalsze zalecenia dotyczące diagnostyki czy postępowania z dzieckiem (czas trwania konsultacji: do 30 minut).


👉 Moje dziecko miało wykonywane badania genetyczne w szpitalu/poradni genetycznej. Czy to wystarczy?
❗ W takiej sytuacji należy poznać dokładny zakres tych badań. Niestety w standardzie diagnostyki refundowanej przez NFZ jest on niewielki. Najczęściej obejmuje on podstawowe badania: łamliwego chromosomu X (FRAX) i badanie mikromacierzy aCGH (kariotyp molekularny). Jest to jednak zbyt mało, aby wykluczyć genetyczne przyczyny zaburzeń dziecka.

Najszerszym badaniem w tym kierunku jest badanie WES (całego egzomu) i to właśnie ono może być w takiej sytuacji badaniem rozstrzygającym.

💙 Czy na podstawie wyniku lekarz będzie umiał lepiej pomóc dziecku?
Jeżeli wynik badania wskaże konkretną przyczynę zaburzeń, będzie można nareszcie postawić diagnozę na co tak naprawdę cierpi dziecko. Poznanie przyczyny objawów daje przede wszystkim możliwość uzyskania opieki lekarza odpowiedniej specjalizacji (np. w przypadku chorób metabolicznych dziecko pozostaje pod opieką kliniki chorób metabolicznych, dietetyka klinicznego).

Będzie wiadomo jakie parametry z krwi dziecko powinno mieć regularnie sprawdzane, a także jakie badania obrazowe powinny zostać wykonane (dotyczące różnych narządów, które mogą być zagrożone w przebiegu wykrytego schorzenia genetycznego). Specjalista będzie mógł wdrożyć ukierunkowane leczenie i postępowanie.

Będzie można lepiej przewidzieć dalszy rozwój dziecka i postęp lub zahamowanie choroby. Rodzice będą mogli poszukać specjalistycznego wsparcia Fundacji lub Stowarzyszeń, a także innych rodziców z dziećmi, które cierpią na to samo zaburzenie.

Czy lekarz prowadzący będzie umiał zinterpretować wynik badania?
Jeżeli dziecko jest pod opieką poradni genetycznej to specjalista genetyk będzie mógł zinterpretować wynik badania genetycznego. Specjalista z innej dziedziny nie musi posiadać takiej wiedzy. Jednak na podstawie postawionej diagnozy będzie już dokładnie wiedzieć jakie działania wdrożyć (np. specjalista neurolog). Dlatego każdy wynik jest w pierwszej kolejności interpretowany telefonicznie przez specjalistę genetyka pediatrę.

📲Taka konsultacja może zostać przeprowadzona z rodzicem lub lekarzem prowadzącym (np. pediatrą, neurologiem).

👩‍❤‍👨 Czy jeżeli w rodzinie nie było autyzmu to jest sens wykonywać badania genetyczne?
❗Nie zawsze jest tak, że rodzice, rodzeństwo czy dziadkowie osoby chorej muszą mieć objawy autyzmu, aby stwierdzić że objawy dziecka mają podłoże genetyczne. W rodzinie mogli być do tej pory jedynie bezobjawowi nosiciele wadliwych genów. Co więcej, część mutacji odpowiadających za zaburzenia rozwoju intelektualnego to tzw. mutacje 'de novo’, które nie są dziedziczne.

Nie można więc wykluczyć genetycznego podłoża autyzmu tylko na podstawie faktu, że do tej pory ta choroba nie objawiała się w rodzinie. Nie wyklucza to też ryzyka, ze wadliwe geny zostaną przekazane kolejnemu pokoleniu.

🙍‍♂ Czy jeżeli badanie genetyczne nic nie wykaże to znaczy, że moje dziecko nie ma autyzmu?
Wykluczenie przyczyn genetycznych nie oznacza, że dziecko nie cierpi na objawy ze spektrum autyzmu. Autyzm jest zaburzeniem, na które może wpływać wiele czynników – w tym czynniki środowiskowe, takie jak dieta, rozwój w życiu płodowym, czy powikłania przy porodzie.
💉 Czy w przypadku wyboru pakietu badań (kilku badań) trzeba pobrać więcej próbek?
Nie – jedna próbka krwi wystarczy do wykonania kilku badań. Minimalizujemy więc ilość nakłuć dziecka.
💉 Co w sytuacji jeżeli pobrana próbka nie będzie się nadawać do analizy?
W rzadkich przypadkach może być konieczne ponowne pobranie próbki do badania, np. na skutek uszkodzenia mechanicznego, niewystarczającej jakości materiału, zanieczyszczenia materiału, problemów technicznych itp. W takiej sytuacji organizujemy ponowne pobranie bez dodatkowych opłat.
💉Jak należy przygotować dziecko do pobrania krwi?
Do pobrania krwi nie trzeba być na czczo, natomiast wskazane jest, aby na kilka godzin przed pobraniem pacjent dużo pił i był nawodniony.

Pobranie krwi jest bezpieczne. Natomiast w niektórych przypadkach w miejscu pobrania krwi (wkłucia) może powstać krwiak, bardzo rzadko może dojść do uszkodzenia nerwów.

Możliwe, że w trakcie pobrania krwi konieczne będzie przytrzymanie dziecka. U dzieci, u których niemożliwe będzie pobranie krwi z żyły odłokciowej, możliwe jest wkłucie się w nietypowe miejsca (u dzieci jest to częsta główka).  Może się również zdarzyć, że zajdzie potrzeba kilkukrotnego wkłucia.  Jest to standardowa procedura w przypadku pobrań krwi u dzieci i nie należy się tym niepokoić.

Nasze pobrania organizujemy jedynie z personelem medycznym, który ma doświadczenie w pobieraniu krwi u dzieci i noworodków.  Osoba pobierająca krew zawsze stara się to zrobić w sposób jak najbardziej komfortowy i  przyjazny dla małego pacjenta.  Ilość krwi do badania nie jest duża, dlatego najczęściej pobranie przebiega bardzo sprawnie i bezproblemowo.

👉 😷 Pielęgniarki, które współpracują z nami przestrzegają wszelkich zasad bezpieczeństwa i higieny, a zestaw do pobrania próbki jest sterylny i bezpieczny dla dziecka! 😷 OPCJA REKOMENDOWANA W TRAKCIE EPIDEMII.

👉 Jak otrzymam wynik badania?
Po pobraniu próbki do badania na autyzm, Pacjent otrzyma dostęp do Panelu Klienta on-line.  Wynik zostanie opublikowany w Panelu Klienta w wersji PDF (taki wynik jest w pełni wartościowy, ponieważ zawiera podpis elektroniczny.  O terminie publikacji wyniku Pacjent zostanie poinformowany SMSem.
📲 Kiedy odbędzie się konsultacja wyniku z lekarzem?
Po publikacji wyniku w Panelu Klienta, oddzwaniamy do Państwa w przeciągu 2-3 dni roboczych, aby ustalić dogodny termin konsultacji. Terminy konsultacji nie są odległe i zazwyczaj odbywa się ona w przeciągu tygodnia od otrzymania wyniku.

Wyniki, które wskazują na podejrzenie choroby wrodzonej są konsultowane w pierwszej kolejności.

Czy jest możliwość płatności ratalnej?
Tak – wystarczy się z nami skontaktować, a wyjaśnimy jak uzyskać możliwość płatności ratalnej.
🕒 Ile się czeka na wynik?
Czas oczekiwania na wynik jest uzależniony od rodzaju wybranego badania. Termin otrzymania wyniku jest określony w Panelu Klienta.

Przeczytaj także: