Przeciwwskazania do szczepienia dziecka – czy istnieją?

Bezwzględne przeciwwskazania do szczepień – z medycznego punktu widzenia istnieją pewne okoliczności, które są bezwzględnym przeciwwskazaniem do szczepień (dotyczy to tzw. żywych szczepionek)  lub wymagają wprowadzenia u dziecka indywidualnego kalendarza szczepień lub indywidualnego przygotowania dziecka do szczepienia.

Badania genetyczne przeprowadzone najlepiej u nowo narodzonego dziecka są często w stanie wskazać obecność danych chorób, które lekarz powinien wziąć pod uwagę przed szczepieniem. Do tej pory choroby te były uznawane za rzadkie, ale przez pojawienie się nowych metod badawczych okazuje się, że częstość ich występowania jest znacznie większa niż przypuszczano. Dzieci, u których stwierdza się pierwotne niedobory odporności lub choroby metaboliczne wymagają indywidualnego planu szczepień.

Przeciwwskazania do szczepienia – w jakich dokładnie sytuacjach?

👉 Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego na łamach serwisu internetowego ogłasza, że  tzw. żywe szczepionki nie powinny być podawane m.in. osobom z wrodzonymi niedoborami odporności i stanowią przeciwwskazania do szczepienia.  [1] 

Żywe szczepy bakterii lub wirusów zawarte są w szczepionkach przeciwko gruźlicy (BCG), odrze, śwince i różyczce (szczepionka MMR) oraz przeciwko ospie wietrznej. Osoby z pierwotnymi niedoborami odporności wymagają specjalistycznego leczenia a podanie takich szczepionek może wywołać u tych osób chorobę, na którą ich zaszczepiono.

Chcesz dowiedzieć się więcej o badaniach przed szcepieniem?
Zapraszamy do bezpłatnych konsultacji:

👉 Oprócz pierwotnych niedoborów odporności znaczenie ma również obecność chorób metabolicznych, które czasami wymagają ścisłego przygotowania dziecka do szczepienia. Niewiedza na temat istnienia danej choroby lub niestosowanie się do ścisłych zaleceń lekarza może doprowadzić to tzw. dekompensacji metabolicznej dziecka, co może prowadzić do pojawienia się takich objawów u dziecka jak: apatia, hipoglikemia zagrażająca życiu lub śpiączka.

Wielu specjalistów głównie z zakresu immunologii i chorób metabolicznych twierdzi, że środowisko lekarskie ma niedostateczną świadomość występowania tych chorób, które przez wielu z nich do tej pory uważane były za choroby rzadkie.  Powodów tego stanu rzeczy jest kilka, ale głównie przyczyna tkwi w tym, że choroby metaboliczne czy niedobory odporności maskują się za innymi chorobami, stąd często stawianie są nieprawidłowe diagnozy. Ponadto dopiero od niedawna na rynku dostępne są specjalistyczne badania genetyczne, które potrafią w jednoznaczny i szybki sposób je wykrywać.

Szczepienia przeciwwskazania – czym są wrodzone niedobory odporności?

Pierwotne (wrodzone) niedobory odporności to dość spora grupa chorób związanych z słabą odpornością dziecka, co objawia się nie tylko  ciągłymi zakażeniami układu oddechowego, ale także innych narządów oraz dużym ryzykiem rozwoju chorób nowotworowych, chorób autoagresywnych i alergii. Choroby te biorą się z nieprawidłowego zapisu w genach. W skali światowej ok. 6 mln osób cierpi na pierwotne niedobory odporności przy czym eksperci szacują, że 70-80% Europejczyków jest niezdiagnozowanych [2]

✔ Wiedza o tym, że u dziecka występują pierwotne niedobory odporności to nie tylko informacja, ze istnieją przeciwwskazania do szczepienia żywego. To ważna informacja na przyszłość dziecka ponieważ już jako dorosła osoba może być nieskutecznie leczona na choroby autoimmunizacyjne (np.: Hasimoto, sarkoidoza, toczeń, cukrzyca typu I), mogą u niej rozwijać się nowotwory (głównie białaczki i chłoniaki), mogą być diagnozowane wady serca, problemy z płodnością, zdecydowanie większe ryzyko sepsy czy problemy z pracą przewodu pokarmowego (np.: zespół jelita drażliwego).

✔ Pierwotne niedobory odporności należy i można leczyć już od wczesnych lat dziecięcych. Niestety przez ogólny brak świadomości lekarzy i w dalszym ciągu zbyt późny moment wykrycia choroby, chorzy nie otrzymują odpowiedniej pomocy a to z kolei prowadzi do powikłań lub przedwczesnej śmierci.

✔ Wśród pierwotnych niedoborów odporności są choroby, które wymagają pilnie przeszczepu szpiku kostnego już w pierwszych miesiącach życia dziecka, aby dziecko mogło przeżyć. Są też takie choroby, które wymagają regularnego uzupełniania przeciwciał.

Dobrym przykładem jest choroba Brutona, którą można potwierdzić lub wykluczyć u malucha zaraz po urodzeniu za pomocą badania genetycznego. Objawy choroby zaczynają się pojawiać u dziecka około 4 – 6 miesiąca życia. Wtedy z organizmu malucha znikają przeciwciała pochodzące od matki, które go wcześniej chroniły.

Do objawów choroby Brutona należą problemy z drogami oddechowymi. Dzięki wiedzy o chorobie można jednak zacząć terapię i podawać dziecku brakujące przeciwciała, by odbudować jego układ odpornościowy. Diagnoza oparta o badania genetyczne pozwala więc przywrócić normalne funkcjonowanie – dziecko może bez obaw chodzić do przedszkola, a w przyszłości założyć rodzinę i normalnie żyć.

Czy dzieci z wrodzonymi niedoborami odporności można szczepić? Tłumaczy dr n. med. Magdalena Anna Janeczko, specjalista pediatra, genetyk:

Przeciwwskazania do szczepienia dziecka z chorobą metaboliczną?

✔ Choroby metaboliczne to kolejna duża grupa chorób, które zapisane są w genach. Zmiany w genach sprawiają, że u chorych enzymy nie pracują prawidłowo i chory nie jest w stanie prawidłowo przetwarzać substancji z pożywienia. W konsekwencji u chorego gromadzą się toksyczne metabolity takie jak amoniak, uszkadzający m.in.układ nerwowy.

✔ Choroby metaboliczne same w sobie nie są przeciwwskazaniem do szczepienia, ale w tym wypadku liczy się stan pacjenta. I to jest bardzo ważne! Jeśli stan pacjenta z chorobą metaboliczną nie jest ustabilizowany lub też do tej pory nie została postawiona prawidłowa diagnoza wówczas lekarz może podjąć decyzję o odroczeniu szczepienia.

Zawsze w takich przypadkach należy wziąć po uwagę, że choroby metaboliczne mają tendencję do załamywania się osiągniętej równowagi zdrowia chorego (tzw. dekompensacja), zwłaszcza w sytuacji kiedy chory wymiotuje, jest przegłodzony, cierpi na jakąś infekcję lub jego układ odpornościowy został pobudzony np.: przez szczepienie. Stąd przy szczepieniu osób z chorobami metabolicznymi trzeba być bardzo ostrożnym. Pomimo, że nie ma wielu badań naukowych badających efekt szczepień u osób z chorobą metaboliczną to istotne jest badanie reakcji dziecka po szczepieniu (badanie temperatury ciała, badanie poziomu amoniaku). [3]

✔ W przebiegu wielu chorób metabolicznych mogą wystąpić u dziecka padaczki, które jeśli są nierozpoznane lub  istnieje ryzyko wystąpienia  padaczki u dziecka w wyniku podstępującej choroby układu nerwowego, wówczas lekarz powinien wstrzymać podanie szczepionki przeciwko krztuścowi i odrze. Według ogólnie przyjętych zasad nie należy rutynowo odraczać szczepień u dziecka z padaczkami. Decyzja o zastosowaniu szczepienia u dziecka leży w gestii lekarza prowadzącego.

Niedobór MCAD – przeciwwskazanie do szczepienia czy informacja jak się do niego przygotować?

Dziecko z niedoborem MCAD (jedna z chorób metabolicznych) wygląda na całkowicie zdrowe niemniej niesamowicie istotne jest dla takiego dziecka aby nie było głodne. Przegłodzenie takiego dziecka może się okazać dla niego bardzo niebezpieczne. Obecność samej choroby nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia, ale mały pacjent konieczne musi być bardzo dobrze przygotowany do niego. Szczepienia ochronne mogą wywołać u dziecka z deficytem MCAD objawy choroby takie jak senność, hipoglikemię, śpiączkę prowadząca do śmierci, wtedy kiedy dziecko nie zostanie dobrze nakarmione przed szczepieniem. Jeśli rodzic nie ma świadomości istnienia tej choroby, szczepienie może okazać się dla dziecka tragiczne w skutkach.  D

✔ Dlatego dzieci z niedoborem MCAD nie mogą być głodne zwłaszcza wtedy kiedy przechodzą infekcje, w sytuacji sporego wysiłku fizycznego, stresu, wychłodzenia czy szczepień profilaktycznych. Leczenie tej choroby jest banalnie proste, ale trzeba mieć świadomość jej istnienia.  

Przeciwwskazania szczepienia – zrób test WES PROFILAKTYKA i sprawdź!

Badania genetyczne dziecka takie jak test WES PROFILAKTYKA są w stanie zbadać kilka tysięcy genów jednocześnie, dając jednocześnie odpowiedź czy u dziecka na temat ryzyka zachorowania na tysiące możliwych chorób wrodzonych (spowodowanych patogenicznymi mutacjami punktowymi w genach).

• Wybrane choroby wrodzone możliwe do wykrycia w badaniu WES PROFILAKTYKA:
  • Mukowiscydoza (częstość występowania 1:2500 urodzeń) – choroba powodująca poważne zaburzenia pracy układu oddechowego i pokarmowego.
  • Wrodzone wady metabolizmu – choroby metaboliczne (w tym np. fenyloketonuria, homocystynuria, kwasice (acydurie)) – grupa około tysiąca chorób, (częstość  występowania >1/1000 urodzeń). Wykrycie  choroby w wieku noworodkowym to niepowtarzalna szansa na uniknięcie poważnych uszkodzeń neurologicznych. Podstawą terapii jest stosownie indywidualnej diety lub suplementacji.
  • Wrodzone niedobory odporności (częstość występowania  1:1200 urodzeń) . Wiele wrodzonych niedoborów odporności można leczyć pod warunkiem wczesnej diagnozy.
  • Zespół Retta (częstość występowania  ok. 1:10 000 urodzeń) – powoduje zaburzenia rozwoju i objawy autyzmu.
  • Zespół Ehlersa-Danhlosa (częstość występowania ok. 1:2500 urodzeń) – choroba  powodująca zaburzenia produkcji kolagenu, rozciągliwą skórę,  hipermobilność stawów, zaburzenia kardiologiczne.

  Badanie WES PROFILAKTYKA sprawdza najbardziej ryzykowne mutacje związane z chorobami wrodzonymi – określane jako patogeniczne wg bzy danych ClinVar.

  Są to zarówno zmiany w DNA jądrowym jak i DNA mitochondrialnym (mtDNA – mogących powodować choroby mitochondrialne).

  Badanie WES PROFILAKTYKA pokaże również, czy dziecko posiada polimorfizmy w genie MTHFR.

  

Możesz umówić pobranie korzystając z formularza on-line Rejestracja 24h/dobę

Co jeżeli wynik testu WES PROFILAKTYKA przed szczepieniem pokaże gen choroby wrodzonej?

✔ Będzie  to podstawą dla lekarza pediatry do wprowadzenia indywidualnego kalendarza szczepień (możliwe jest odroczenie szczepienia lub całkowita rezygnacja z niektórych szczepień). Podczas konsultacji telefonicznej wyniku (która jest elementem każdego badania), lekarz genetyk poradzi również do jakiego specjalisty się udać i jak dalej prowadzić dziecko.

Taka wiedza jest pomocna w świadomym podejmowaniu decyzji o szczepieniu. Dzięki diagnozie choroby można też zapobiec jej groźnym powikłaniom w przyszłości.

Badanie WES PROFILAKTYKA – jak wygląda jego organizacja?

Zorganizowanie badania WES PROFILAKTYKA jest bardzo proste. Wystarczy się z nami skontaktować i zamówić badanie.

Można to zrobić również pod linkiem:👉 zamów badanie WES PROFILAKTYKA.

👉 Do Pacjenta wysyłamy zestaw pobraniowy, który następnie odbieramy bezpłatnym kurierem.

👉 Próbką do badania jest bezbolesny WYMAZ Z POLICZKA. Można go pobrać samodzielnie lub skorzystać z pomocy pielęgniarki mobilnej. Wizytę pielęgniarki umawiamy również bezpłatnie.

👉 Czas oczekiwania na wynik to 7 tygodni od momentu dostarczenia próbki do laboratorium. Wynik zostaje opublikowany w Panelu Klienta, do którego pacjent otrzymuje login i hasło.

👉 Po otrzymaniu wyniku, pacjent umawia się na konsultację z lekarzem genetykiem, podczas której zostanie dokładnie omówione dalsze postępowanie (jeśli jest konieczne).

Jeżeli w przyszłości u pacjenta pojawią się niepokojące objawy, możliwe jest wykonanie za dopłatą szczegółowej analizy genów związanych z objawami – w poszukiwaniu rzadkich zmian w genach.

Pewność wyniku

Test WES PROFILKTYKA to badanie genetyczne wykonywane metodą NGS (sekwencjonowanie najnowszej generacji). Dzięki temu sprawdzane są wszystkie mutacje (nie tylko te najczęstsze) w danym genie, które mogą prowadzić do rozwoju choroby wrodzonej.

Często zadawane pytania

Źródła:

[1] http://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/jakie-sa-ogolne-zasady-stosowania-szczepionek/2/#jakie-sa-przeciwwskazania-do-szczepien

[2] „Pierwotne Niedobory Odporności- stan obecny oraz potrzeby diagnostyki i terapii w Polsce; Pex PharmaSequence, Warszawa, październik 2017

[3] „Szczepienia dzieci z chorobami układu nerwowego”- Stanowisko Polskiego Towarzystwa Wakcynologii , 5.11.2015

Przeczytaj także:

• Badania przed szczepieniem – co możesz zrobić?
• Autyzm poszczepienny – czy istnieje? 
• Badania na autyzm
• Przyczyny autyzmu
• Badanie FRAX
• Badania genetyczne padaczka
• Badania na odporność