NOP po szczepieniach – kiedy może wystąpić?
Szczepienia profilaktyczne są bardzo istotnym elementem ochrony dziecka przed wirusami i bakteriami, niestety wielu rodziców przygotowując się do szczepienia swoich dzieci obawia się NOPów czyli niepożądanych odczynów poszczepiennych. Pomimo, że większość dzieci przechodzi szczepienia bez żadnego problemu to u części małych pacjentów pojawia się nop po szczepieniu. Zdarzają się także przypadki, w których niektóre typy szczepionek nie powinny być podawane dziecku lub samo dziecko powinno być specjalnie przygotowane do szczepienia aby uniknąć pojawienia się NOP po szczepieniu. Poniżej prezentujemy Państwu rekomendacje dotyczące szczepienia dzieci z pierwotnymi niedoborami odporności oraz chorobami metabolicznym i- są to rzetelne dane medyczne oparte na stanowisku m.in. Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego oraz Polskiego Towarzystwa Wakcynologii.
NOP szczepienia – kiedy wymagany jest indywidualny kalendarz szczepień?
Nop po szczepieniu to objawy, które nie zdarzają się często. Mogą jednak być bardzo zróżnicowane: począwszy od zwykłego zaczerwienienia wokół miejsca iniekcji, bólu, wysypki, gorączki do cięższych stanów takich jak drgawki czy zapalenie opon mózgowych. NOP po szczepieniu (taki jak gorączka, zaczerwienienie skóry) w większości przypadków, w których występuje jest łagodny i samoistnie ustępują bez szkody dla zdrowia dziecka. Może być jednak inaczej, jeżeli dziecko cierpi na chorobę wrodzoną – w takiej sytuacji wymaga ono indywidualnego kalendarza szczepień.
Choroby wrodzone mogą być dość podstępne. Ich objawy mogą się długo nie aktywować, rodzice mogą mieć więc przekonane że dziecko jest całkowicie zdrowe. Pierwsze objawy mogą wystąpić w późniejszym wieku, albo pod wpływem określonego czynnika: rozszerzania diety, infekcji, a także gorączki towarzyszącej szczepieniu. W przypadku chorób wrodzonych, które powodują osłabienie odporności konieczne jest wykluczenie szczepień żywych. Niestety są to choroby, w przypadku których poziom diagnostyki pozostawia nadal wiele do życzenia a co za tym idzie poziom świadomości lekarzy na temat występowania tych chorób nie jest dobry. Problem polega na tym, że dzieci z tymi chorobami rodzą się całkowicie zdrowe. Z czasem pojawiają się u dziecka objawy, które są trudne do prawidłowej diagnozy stąd pacjent jest nieprawidłowo leczony. W przypadku tych schorzeń, niektóre szczepienie mogą okazać się niebezpieczne dla dziecka.
NOP szczepienie – co to są pierwotne niedobory odporności
Pierwotne niedobory odporności to grupa chorób, które są zapisane w genach. Nie widać ich w czasie badań prenatalnych ani po urodzeniu dziecka. Dzieci rodzą się całkowicie zdrowe, ale po pewnym czasie (kilka tygodni, miesięcy, a nawet latach), zaczynają pojawiać się objawy wynikające ze słabej odporności dziecka. Nie są to wyłącznie częste infekcje, które bardzo trudno się leczy, ale to też zdecydowanie większe ryzyko rozwoju nowotworów (głównie białaczek i chłoniaków), sepsy, chorób alergicznych i autoimmunologicznych, chorób związanych z nieprawidłowym funkcjonowanie układu krwionośnego i pokarmowego. Głównym problemem jest to, że pierwotne niedobory odporności maskują się za innymi chorobami, stąd bardzo często nie jest stawiana prawidłowa diagnoza a poza tym do tej pory nie były dostępne też badania dla dzieci, które jednoznacznie wykrywałyby prawdziwą przyczynę.
Należy pamiętać, że pierwotne niedobory odporności są bezwzględnym przeciwwskazaniem do zastosowania u dziecka tzw. żywych szczepionek. Do takich szczepionek należą: szczepionki przeciw gruźlicy, śwince, odrze, różyczce (szczepionka MMR) oraz przeciwko ospie wietrznej- te szczepionki zawierają żywe komórki bakterii i wirusów. Zastosowanie tych szczepionek u osoby chorej na pierwotny niedobór odporności może wywołać chorobę, na którą dziecko jest szczepione. [1]
NOP szczepienie – wpływ chorób metabolicznych na bezpieczeństwo szczepień
Choroby metaboliczne u dzieci były uważane za rzadkie, ale głównie z powodu słabej wykrywalności – podobnie jak pierwotne niedobory odporności. Choroby metaboliczne polegają na tym, że w organizmie chorego funkcjonują nieprawidłowo enzymy. Stąd spożywane przez chorego jedzenie nie jest prawidłowo rozkładane i w jego ciele odkładają się toksyczne substancje takie jak amoniak, które sukcesywnie uszkadzają wiele narządów w tym mózg. Dziecko z chorobą metaboliczną rodzi się całkowicie zdrowe. Dopiero po czasie pojawiają się objawy. Dość często pierwszym symptomem są objawy autyzmu, ponieważ amoniak uszkadza mózg. Im wcześniej choroba zostanie wykryta tym większe szanse na normalny rozwój dziecka.
W przypadku szczepienia dzieci z chorobami metabolicznymi nie ma jednoznacznych przeciwwskazań, niemniej bardzo ważny jest stan zdrowotny małego pacjenta. Jeśli pacjent jest „uregulowany metabolicznie” szczepienie może zostać przeprowadzone pod czujnym okiem lekarza, który powinien kontrolować nie tylko gorączkę, ale też poziom amoniaku. Takie podejście jest bardzo ważne dla chorych z zaburzeniami metabolicznymi ponieważ istnieją pewne sytuacje, które mogą zaburzać równowagę zdrowotną chorego- może dojść do tzw. dekompensacji metabolicznej. Takimi czynnikami są infekcje z wysoką temperaturą ciała, stres, przechłodzenie organizmu, głodówka czy też szczepienie pobudzające układ odpornościowy. [3]
Wśród chorób metabolicznych są takie, które nie dają żadnych objawów do momentu kiedy dziecko nie zostanie przegłodzone. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku deficytu MCAD, w przebiegu którego niedostateczne nakarmienie dziecka przez szczepieniem może wywołać u niego apatię, skrają hipoglikemię oraz śpiączkę. Stąd informacja o takim schorzeniu występującym u dziecka może być kluczowa dla jego życia.
Bez wiedzy o genie, który spowodował chorobę, rodzic ani lekarz nie wie, co wywołało objawy i może je pomylić z silnym NOP szczepienia o niewyjaśnionej przyczynie. Taka pomyłka może znacznie utrudnić diagnozę i w rezultacie, zamiast pomóc dziecku i wprowadzić odpowiednie leczenie, możemy mu zaszkodzić. Niezdiagnozowana choroba wrodzona będzie cały czas postępować i uszkadzać narządy młodej osoby, co w konsekwencji może doprowadzić do ciężkiego upośledzenia lub nawet przedwczesnej śmierci malucha.
NOP szczepienia – co robić w sytuacji, gdy się ich obawiamy?
W sytuacji, gdy obawiamy się niepożądanych odczynów poszczepiennych, warto wykonać badania genetyczne u dziecka. Badanie nie sprawdza, czy dziecko ma alergię na składniki szczepionki lub, czy jest narażone na NOP szczepienia z innych nieokreślonych przyczyn. Ma ono na celu sprawdzić, czy maluch nie posiada genu choroby wrodzonej, która mogłaby być wskazaniem do:
- odpowiedniego przygotowania dziecka przed szczepieniem,
- odroczenia szczepienia,
- rezygnacji ze szczepienia,
- zastosowania indywidualnego kalendarza szczepień.
Badanie WES PROFILAKTYKA – wykonaj kompleksowe badanie przed szczepieniem
Test WES PROFILAKTYKA może pomóc rodzicom podjąć decyzję o szczepieniu, a dla lekarza stanowi źródło cennych informacji odnośnie zdrowia dziecka. Test może zidentyfikować ryzyko tysięcy chorób wrodzonych, w tym:
- Wrodzone wady metabolizmu – choroby metaboliczne (w tym np. fenyloketonuria, homocystynuria, kwasice (acydurie)) – grupa około tysiąca chorób, (częstość występowania >1/1000 urodzeń). Wykrycie choroby w wieku noworodkowym to niepowtarzalna szansa na uniknięcie poważnych uszkodzeń neurologicznych. Podstawą terapii jest stosownie indywidualnej diety lub suplementacji.
- Wrodzone niedobory odporności (częstość występowania 1:1200 urodzeń) . Wiele wrodzonych niedoborów odporności można leczyć pod warunkiem wczesnej diagnoz
Wczesna diagnoza choroby wrodzonej jest kluczowa, ponieważ często pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia, zanim jeszcze ujawnią się jej objawy. W ten sposób można zapobiec dalszemu rozwojowi choroby i zadbać o bezpieczeństwo oraz zdrowie dziecka.
Dowiedz się więcej: BADANIE WES PROFILAKTYKA
Możesz umówić pobranie korzystając z formularza on-line Rejestracja 24h/dobę
Najczęściej zadawane pytania
Będzie to podstawą dla lekarza pediatry do wprowadzenia indywidualnego kalendarza szczepień (możliwe jest odroczenie szczepienia lub całkowita rezygnacja z niektórych szczepień). Podczas konsultacji telefonicznej wyniku (która jest elementem każdego badania), lekarz genetyk poradzi również do jakiego specjalisty się udać i jak dalej prowadzić dziecko.
Taka wiedza jest pomocna w świadomym podejmowaniu decyzji o szczepieniu. Dzięki diagnozie choroby można też zapobiec jej groźnym powikłaniom w przyszłości.
Jest to bardzo dobra i cenna informacja! Oznacza to wykluczenie badanych chorób wrodzonych, które mogą być przeciwwskazaniem do szczepień. W kontekście tych chorób dziecko może być bezpiecznie szczepione.
Wynik badania WES PROFILAKTYKA otrzymasz w czasie 7 tygodni.
Wynik badania WES COMPLEX otrzymasz w czasie 7-10 tygodni, wynik testu WES STANDARD otrzymujesz w 10 tygodni, wynik badania WES PREMIUM otrzymasz w czasie 7 tygodni. Od razu po otrzymaniu wyniku, umawiamy Cię na telefoniczną konsultacją z lekarzem genetykiem.
- czy dziecko ma alergię na składniki szczepionki,
- czy dziecko jest narażone na NOP z innych, nieokreślonych przyczyn
Tak, gdyż badanie przesiewowe (NFZ) wykrywa 29 chorób, a test WES kilkaset tego typu chorób! Poza tym badanie przesiewowe jest badaniem biochemicznym (sprawdza zawartość danej substancji w krwi) i może czasami dawać wynik fałszywie negatywny.
Badanie biochemiczne nie mówi nic o przyczynie choroby, gdyż sprawdza tylko jeden z objawów choroby. Test WES jest badaniem genetycznym, które sprawdza występowanie choroby na poziomie genów i dają jednoznaczną odpowiedź. Dlatego jeśli rodzic ma taką możliwość – warto wykonać dodatkowo badanie genetyczne o szerokim zakresie.
W DOMU:
- Próbkę do badania (krew żylną, suchą kroplę krwi lub wymaz z policzka) może pobrać pielęgniarka mobilna w domu pacjenta.
- Pielęgniarki, które współpracują z nami przestrzegają wszelkich zasad higieny, a zestaw do pobrania próbki jest sterylny i bezpieczny dla pacjenta!
- W przypadku WYMAZU Z POLICZKA oraz SUCHEJ KROPLI KRWI próbką można pobrać samodzielnie, bez pomocy personelu medycznego.
W PLACÓWCE MEDYCZNEJ W CAŁEJ POLSCE
- Współpracujemy z ponad 300 placówkami medycznymi na terenie całek Polski, umówimy Cię na pobranie próbki do badania najbliżej Twojego miejsca zamieszkania.
Dotyczy to zarówno próbki krwi, wymazu z policzka i suchej kropli krwi.
Pobranie krwi jest bezpieczne. Natomiast w niektórych przypadkach w miejscu pobrania krwi (wkłucia) może powstać krwiak, bardzo rzadko może dojść do uszkodzenia nerwów.
Możliwe, że w trakcie pobrania krwi konieczne będzie przytrzymanie dziecka. U dzieci, u których niemożliwe będzie pobranie krwi z żyły odłokciowej, możliwe jest wkłucie się w nietypowe miejsca (u dzieci jest to częsta główka). Może się również zdarzyć, że zajdzie potrzeba kilkukrotnego wkłucia. Jest to standardowa procedura w przypadku pobrań krwi u dzieci i nie należy się tym niepokoić.
Nasze pobrania organizujemy jedynie z personelem medycznym, który ma doświadczenie w pobieraniu krwi u dzieci i noworodków. Osoba pobierająca krew zawsze stara się to zrobić w sposób jak najbardziej komfortowy i przyjazny dla małego pacjenta. Ilość krwi do badania nie jest duża, dlatego najczęściej pobranie przebiega bardzo sprawnie i bezproblemowo.
Terminy oczekiwania na konsultacje z naszymi lekarzami genetykami to od kilku dni do dwóch tygodni.
Termin konsultacji można wybrać samodzielnie korzystając z dostępu do Panelu Klienta.
Istnieje również możliwość płatności odroczonej do 54 dni – PayPo.
Badanie WES PROFILAKTYKA wykonuje się z suchej kropli krwi. Wystarczy, że zamówią Państwo zestaw do pobrania próbek do domu (przesyłamy zestawy również za granicę bez dodatkowych opłat). Natomiast po pobraniu materiału prosimy o jego odesłanie we własnym zakresie do naszego laboratorium.
Nie. Wiele chorób genetycznych powstaje 'spontanicznie’ – podczas podziałów komórek zarodka po zapłodnieniu. Na ich powstanie nie można mieć wpływu – jest to sytuacja zupełnie losowa.
Aby zachorować na większość chorób dziedzicznych dziecko musi odziedziczyć 'komplet’ wadliwych genów – od mamy i taty. W przypadku niektórych chorób wystarczy wadliwa kopia genu tylko jednego rodzica. Rodzice jednak nie muszą wiedzieć, że są 'nosicielami’ – mogą być zupełnie zdrowi. Jest to więc również kwestia losowa – nie wolno obwiniać się za chorobę dziecka, na którą nie miało się żadnego wpływu.
Źródła
[1] http://szczepienia.pzh.gov.pl/wszystko-o-szczepieniach/jakie-sa-ogolne-zasady-stosowania-szczepionek/2/#jakie-sa-przeciwwskazania-do-szczepien
[2] „Pierwotne Niedobory Odporności- stan obecny oraz potrzeby diagnostyki i terapii w Polsce; Pex PharmaSequence, Warszawa, październik 2017
[3] „Szczepienia dzieci z chorobami układu nerwowego”- Stanowisko Polskiego Towarzystwa Wakcynologii , 5.11.2015
Przeczytaj także:
- Szczepienia przeciwwskazania – jakie mogą być?
- Badania przed szczepieniem – co możesz zrobić?
- Słaba odporność
- Szczepienia – przeciwwskazania
- Badania genetyczne padaczka
- Badanie FRAX
Zadzwoń teraz