Jakie są stopnie niepełnosprawności i od czego zależą?

Stopień niepełnosprawności wydawany jest przez powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności. Według definicji WHO niepełnosprawność to ograniczenie lub brak zdolności do wykonywania czynności w zakresie, który uważany jest za normalny dla człowieka. W zależności  od  tego, jaki zakres ma ograniczenie funkcjonowania, wyodrębniono stopnie niepełnosprawności. Jakie są stopnie niepełnosprawności i co oznaczają? Podpowiadamy poniżej.

Jakie są stopnie niepełnosprawności?

Stopnie niepełnosprawności dzielimy na: lekki, umiarkowany i znaczny.  Przyznawane są osobie niepełnosprawnej, tzn. takiej, u której sprawność fizyczna lub umysłowa jest okresowo bądź trwale ograniczona. Z tego względu osoba ta ma uniemożliwione normalne funkcjonowanie społeczne i zawodowe.

Ograniczenia sprawności są wynikiem uszkodzenia oraz upośledzenia funkcji organizmu, np. w wyniku wady genetycznej, wrodzonej, na skutek urazu, utraty narządu, choroby narządu.

Stopień niepełnosprawności jest orzekany:

• na czas określony – gdy, według wiedzy medycznej może nastąpić poprawa stanu zdrowia
• na stałe – gdy, według wiedzy medycznej stan zdrowia nie rokuje poprawy

Lekki stopień niepełnosprawności

Lekki stopień niepełnosprawności otrzymują osoby o naruszonej sprawności organizmu powodującej obniżenie sprawności funkcjonowania, jak i ograniczenie zdolności w zakresie wykonywania pracy w porównaniu do pracy osoby o podobnych kwalifikacjach zawodowych, która jest w pełni sprawna – fizycznie i psychicznie. Dotyczy również osób, u których niepełnosprawność prowadzi do ograniczenia w pełnieniu ról społecznych. Część osób z lekkim stopniem niepełnosprawności potrzebuje do funkcjonowania kompensacji  środków pomocniczych, technicznych, przedmiotów ortopedycznych.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności

Umiarkowany stopień niepełnosprawności jest orzekany w przypadku, gdy stan zdrowia psychicznego, bądź fizycznego uniemożliwia wykonywanie pracy lub ogranicza wykonywanie pracy jedynie do warunków pracy chronionej.  Ponadto ten stopień niepełnosprawności obejmuje również czasową lub częściową pomoc innych osób, w pełnieniu przez osobę z utratą sprawności podstawowych ról społecznych.

Znaczny stopień niepełnosprawności

Znaczny stopień niepełnosprawności dotyczy osób, u których sprawność organizmu naruszona jest na tyle, że osoba ta nie jest zdolna do pracy lub zdolna do pracy tylko w warunkach pracy chronionej. Ponadto osoba taka wymaga stałej bądź długotrwałej – wynoszącej powyżej 12 miesięcy – opieki  oraz pomocy innych osób, by móc pełnić role społeczne, jak i czynności samoobsługowe (poruszanie się,  higiena, prowadzenie gospodarstwa domowego, komunikacja i funkcjonowanie w społeczeństwie).

Orzekanie o niepełnosprawności u dzieci

Stopień niepełnosprawności w Polsce przyznawany jest osobom, które ukończyły 16 rok życia.

Natomiast orzeczenie o niepełnosprawności wydawane jest osobom przed ukończeniem 16 roku życia. Ta decyzja nie zawiera stopnia tej ograniczonej sprawności. Orzekana jest na podstawie tego, czy sprawność psychiczna lub fizyczna stanowi ograniczenie na okres dłuższy niż 12 miesięcy i czy jest spowodowana uszkodzeniem organizmu, długotrwałą chorobą lub wadą wrodzoną. W przypadku, gdy te okoliczności są potwierdzone, mamy do czynienia z niezdolnością do zaspokajania podstawowych funkcji życiowych, do których należą np. samodzielne poruszanie się czy komunikowanie z otoczeniem. Stwierdzona zostaje konieczność zapewnienia całkowitej opieki bądź też pomocy w funkcjonowaniu, która przewyższa wsparcie wymagane dla osoby w danym wieku. Orzeczenie o niepełnosprawności wydawane jest również, gdy wymagane są systematyczne zabiegi lecznicze i rehabilitacja.

Badanie WES – stopnie niepełnosprawności i orzeczenie o niepełnosprawności

Stopnie niepełnosprawności  i orzeczenie o niepełnosprawności przyznawane są m.in. na skutek chorób genetycznych, chorób wrodzonych. Jest to grupa zaburzeń, która powinna być zdiagnozowana badaniami genetycznymi (np. testem WES), dającymi jednoznaczną odpowiedź na temat stanu zdrowia dziecka, jak i osoby dorosłej.

Niektóre choroby o podłożu genetycznym rozwijają się już na etapie płodowym lub zaraz po narodzinach. Pojawiające się objawy skłaniają do poszukiwania ich przyczyn i postawienia diagnozy. Natomiast część zaburzeń wynikających z mutacji w genach ma utajony charakter i podstępny przebieg (np. wrodzone choroby metaboliczne).

Schorzenia te mogą rozwijać się latami, dając bardzo niespecyficzne symptomy, które często są nieprawidłowo rozpoznawane. Zdarza się, że nasilone objawy świadczą już o bardzo zaawansowanym stopniu choroby, która destrukcyjnie wpłynęła na funkcjonowanie całego organizmu. Rodzice czasami nie zdają sobie sprawy, że odpowiedzialne są za to zmiany w genach.

Choroby genetyczne mogą prowadzić do wszelakich upośledzeń umysłowych i fizycznych, które kwalifikują do wydania orzeczenia o niepełnosprawności, lub u starszych dzieci nadania również stopnia tej niepełnosprawności. Prawidłowa diagnoza genetyczna daje szansę, by wdrożyć odpowiednie leczenie i zatrzymać lub nawet cofnąć pojawiające się objawy choroby.

Aby w krótkim czasie poznać dokładne przyczyny nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu dziecka, zaleca się przeprowadzić badanie WES. Jest to najnowocześniejsze badanie genetyczne na rynku, o najwyższej jakości i pewności wyniku. Dedykowane jest dla wszystkich dzieci i dorosłych, u których pojawiają się niepokojące symptomy.

Jedno badanie, które sprawdza 23 000 genów, daje szeroki i precyzyjny zakres informacji na temat stanu zdrowia dziecka, jak i przyczyn, które są za nie odpowiedzialne. Badanie WES dostępne jest w dwóch wariantach:

• Badanie WES STANDARD – to analiza jednej części genu – eksonów, które są podłożem 89% chorób genetycznych. Każda zmiana w genie sprawdzana jest kilkadziesiąt razy, by wynik miał jak najwyższą pewność i jakość.
• Badanie WES PREMIUM – to analiza eksonów i intronów, które są odpowiedzialne za 11% chorób genetycznych. Dzięki szerszemu zasięgowi kontroli jego wynik jest jeszcze bardziej wartościowy, gdyż może wnosić cenne informacje na temat intronów. Zdarza się, że to ich analiza ma zasadniczy wpływ na końcową diagnozę. Każdy gen sprawdzany jest sto razy, by wynik przekazywał informacje najwyższej jakości. Badanie kontroluje wszystkie zmiany w genach, które mogą powodować rozwój objawów choroby wrodzonej.
  

  ---

Często zadawane pytania