NIEDOBÓR TETRAHYDROBIOPTERYNY
Niedobór tetrahydrobiopteryny to choroba metaboliczna o podłożu genetycznym. Polega na wzroście poziomu fenyloalaniny we krwi (co powoduje przede wszystkim uszkodzenia układu nerwowego), a także niedoborze katecholamin i serotoniny (co wiąże się m.in. ze spadkiem ciśnienia czy zaburzeniami rozwoju).
INNE NAZWY: złośliwa hiperfenyloalaninemia, deficyt THB, deficyt BH4, THBD, BH4D
ROZPOWSZECHNIENIE: 1:1 000 000
ŚMIERTELNOŚĆ: brak danych
SPOSÓB DZIEDZICZENIA: autosomalnie recesywne (aby zachorować, obie kopie genu muszą być wadliwe)
PRZYCZYNY:
mutacje w genach PTS, QDPR, GCH1 i/lub PCBD1, które powodują niedobór tetrahydrobiopteryny. Substancja ta jest z kolei niezbędna do prawidłowego działania enzymów, które mają wpływ na przekształcanie fenyloalaniny, katecholamin i serotoniny.
OBJAWY:
Objawy mogą mieć różne nasilenie, u każdego chorego schorzenie może przebiegać trochę inaczej. Często objawy nasilają się po południu i wieczorem, a rano są lżejsze. Niezależnie od rodzaju zmutowanego genu symptomy są bardzo podobne. Pierwsze objawy uwidaczniają się zwykle w ciągu pierwszych 6 miesięcy życia, a chore dziecko najczęściej uznawane jest na początku za zdrowe (niektóre maluchy mają niższą masę urodzeniową).
- słabe przybieranie na wadze i wzroście;
- nieprawidłowe napięcie mięśniowe;
- kłopoty z połykaniem;
- nerwowość;
- powolne ruchy;
- letargi;
- drgawki;
- niskie ciśnienie krwi;
- zmniejszona aktywność;
- opóźnienie w rozwoju;
- problemy z przyswajaniem nowych informacji i umiejętności;
- mikrocefalia (mniejsza czaszka niż normalnie);
- opóźnienie umysłowe.
DIAGNOSTYKA:
- badania genetyczne w kierunku mutacji powodującej chorobę – test NOVA;
- analiza obecnych u dziecka objawów.
Szybkie wprowadzenie leczenia pozwala zmniejszyć nasilenie objawów i uniknąć ciężkich powikłań związanych z układem nerwowym. Rodzaj leczenia zależy od nasilenia objawów i rodzaju mutacji. Terapia obejmuje:
- podawanie tetrahydrobiopteryny;
- podawanie aminokwasów;
- przestrzeganie specjalnej diety.