MNOGI NIEDOBÓR KARBOKSYLAZY
Mnogi niedobór karboksylazy to choroba metaboliczna o podłożu genetycznym (wrodzona wada metabolizmu biotyny). Polega na zmniejszonej aktywności enzymów zależnych od biotyny (witaminy H, B7), co powoduje liczne objawy, m.in. senność, drgawki, wysypkę. Istnieją dwa główne rodzaje choroby: niedobór biotynizady i niedobór syntetazy holokarboksylazy.
INNE NAZWY: MCD; dla niedoboru biotynizady: niedobór BTD, BIOT, późna postać mnogiego niedoboru karboksylazy; dla niedoboru syntetazy holokarboksylazy: niedobór HLCS, wczesna postać mnogiego niedoboru karboksylazy, niemowlęca postać mnogiego niedoboru karboksylazy
ROZPOWSZECHNIENIE: niedobór biotynizady – 1:60 000, niedobór syntetazy holokarboksylazy – 1:87 000 (szacowana liczba)
ŚMIERTELNOŚĆ: niedobór biotynizady: zależnie od aktywności źle działającego enzymu, najczęściej wczesne rozpoczęcie leczenia pozwala ochronić życie dziecka; niedobór syntetazy holokarboksylazy: powikłania choroby mogą być śmiertelne, jednak szybkie rozpoczęcie leczenia pozwala wielu z nich zapobiec
SPOSÓB DZIEDZICZENIA: autosomalnie recesywne (aby zachorować, obie kopie genu muszą być wadliwe)
PRZYCZYNY:
mutacje w genach, które powodują brak lub zmniejszoną aktywność enzymów zależnych od biotyny, przez co nie może ona prawidłowo się przekształcać. Za niedobór biotynizady odpowiadają mutacje w genie BTD, a za niedobór syntetazy holokarboksylazy – w genie HLCS.
OBJAWY:
Moment wystąpienia objawów zależy od rodzaju choroby. Objawy mogą być różnorodne i różnie nasilone, zależnie od tego, jak bardzo aktywność enzymu jest ograniczona. Przy niedoborze biotynizady pierwsze objawy widoczne są zwykle po kilku tygodniach-miesiącach życia lub nawet w latach późniejszych. Gdy dziecko ma lekką formę choroby, mogą występować np. podczas stresu czy infekcji. Przy niedoborze syntetazy holokarboksylazy pierwsze objawy widoczne są zwykle po kilku dniach-tygodniach życia.
- drgawki;
- słabe napięcie mięśni;
- problemy z oddychaniem;
- problemy z jedzeniem;
- problemy ze słuchem i wzrokiem;
- wysypka;
- utrata włosów;
- grzybica;
- senność;
- letargi;
- opóźnienie w rozwoju.
DIAGNOSTYKA:
- badania genetyczne w kierunku mutacji powodującej chorobę – test NOVA;
- analiza obecnych u dziecka objawów.
LECZENIE:
Szybkie wprowadzenie leczenia pozwala zmniejszyć nasilenie objawów i uniknąć ciężkich powikłań. Terapia obejmuje:
- podawanie suplementów biotyny;
- leczenie objawowe.