DEFICYT DEHYDROGENAZY ACYL-COA ŚREDNIOŁAŃCUCHOWYCH KWASÓW TŁUSZCZOWYCH
Deficyt dehydrogenazy acyl – CoA średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych (MCAD) jest wrodzoną wadą metabolizmu, w której organizm dziecka nie jest w stanie spożytkować kwasów tłuszczowych, będących źródłem energii. Leczenie MCAD opiera się głównie na odpowiedniej diecie i unikaniu głodówek. Dzięki terapii dziecko ma szansę dużo lepiej funkcjonować.
INNE NAZWY: deficyt MCAD, niedobór MCAD, niedobór ACAMD, MCDD.
ROZPOWSZECHNIENIE: ogólnie – 1-9 / 100 000, populacja kaukaska – 1:4 900 do 1:27 000. Częstotliwość występowania deficytu MCAD jest największa w populacji północnoeuropejskiej.
ŚMIERTELNOŚĆ: rokowanie jest zwykle bardzo dobre, pod warunkiem, że choroba zostanie szybko rozpoznana i dziecko będzie odpowiednio leczone.
SPOSÓB DZIEDZICZENIA: autosomalny recesywny (aby zachorować, obie kopie genu muszą być wadliwe).
PRZYCZYNY:
Przyczyną choroby jest mutacja w genie ACADM. Uszkodzenie tego genu prowadzi do niedoboru enzymu MCAD w komórkach ciała. Zbyt mała ilość tego enzymu w organizmie dziecka powoduje, że średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe nie są prawidłowo metabolizowane, a co za tym idzie nie przekształcają się w energię.
OBJAWY:
Początkowo dziecko uznawane jest za całkowicie zdrowe. Pierwsze objawy deficytu MCAD mogą się ujawnić już u noworodka, niemowlęcia albo we wczesnym dzieciństwie (między 3 a 24 miesiącem życia) jako tzw. kryzys metaboliczny. Czynnikiem wywołującym objawy może być głodówka, infekcja wirusowa albo operacja chirurgiczna. O obecności deficytu MCAD mogą świadczyć następujące symptomy:
- brak energii (letarg),
- senność,
- niski poziom glukozy we krwi (hipoglikemia),
- niski poziom ciał ketonowych w moczu.
Choroba może wiązać się z poważnymi powikłaniami w postaci:
- śpiączki,
- napadów drgawek,
- zatrzymania oddechu,
- zaburzeń pracy wątroby,
- zatrzymania akcji serca,
- śmierci dziecka.
DIAGNOSTYKA:
- badania genetyczne w kierunku mutacji powodujących chorobę – test NOVA;
- analiza obecnych u dziecka objawów.
- unikanie głodówek,
- unikanie spożycia średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych,
- dożylne lub doustne podawanie glukozy.